Аўдыётэка → Аўдыё выданне:

Барана, Важджэнне казы, Жаніцьба Цярэшкі, Яшчар — Аўдыядадатак да кнігі Т. Бярковіч "Песенна-гульнявыя дзеі перыяду сонцавароту ў этнамузычнай традыцыі беларусаў"

Барана

1. Распускайсё, каліначка (веснавая) / Та-то-то (й), чаго, сілязен, скучон, нівясёл (купальская) / Ай, кароль, наш пан кароль (жніўная) («Барана» раздзельная). Зап. эксп. БДАМ 1981 г. пад кір. Л. П. Касцюкавец у в. Дзедзіна Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад гурта жанчын (ФЭ БДАМ, 64649 / 4).

2. Распускайсё, каліначка (веснавая) / Та-то-то, чаго, сілязен, скучон, нівясёл (купальская) / Ай, кароль, наш пан кароль (жніўная) («Барана»). Зап. эксп. БДАМ 1981 г. пад кір. Л. П. Касцюкавец у в. Дзедзіна Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад гурта жанчын (ФЭ БДАМ, 64649 / 2).

3. Распускайся, каліначка (веснавая) / Закурыўся дробны дожджык (жніўная) / Перад Пятром пятым днём (купальская) / Ой, белая бярозачка (веснавая) («Барана»). Зап. эксп. БДАМ 1998 г. пад кір. Т. Л. Бярковіч, М. І. Казловіча ў в. Дзедзіна Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад Дайлідовіч Галіны Маркаўны, 1922 г. н., Каляга Веры Сямёнаўны, 1928 г. н., Карніловіч Ніны Сідараўны, 1922 г. н. (ФЭ БДАМ, 1Е13 / 4).

Ваджэнне казы

4. Ой, я к вам іду і Казу веду (калядная). Зап. эксп. БДАМ 1982 г. у в. Барысаўшчына Хойніцкага р-на Гомельскай вобл. ад Гарбар Алены Халімонаўны, 1924 г. н., Голуб Марыі Марцінаўны, 1922 г. н., Ліхач Ганны Станіславаўны, 1911 г. н. (ФЭ БДАМ, 64668; 2Е241 / 2).

5. О-га-го, Каза, о-га-го, сера. Сьвяты вечар! («шчадруха»). Зап. эксп. БДАМ 1982 г. у в. Глінішча Хойніцкага р-на Гомельскай вобл. ад Кудрыцкай Настассі Якаўлеўны, 1924 г. н., Шарамела Адар’і Нікіцічны, 1911 г. н. (ФЭ БДАМ, 64669; 2Е242 / 33).

6. А ў які дзень хадзілі шчадраваць? (расказ пра шчадраванне); О-го-го, Каза, о-го-го, сіра («Казу пелі», «Шчадруха»). Зап. эксп. БДАМ 2009 г. пад кір. В. М. Прыбыловай у в. Макаўе Гомельскага р-на Гомельскай вобл. ад Гануш Аляксандры Ціханаўны, 1938 г. н. (в. Глухавічы Брагінскага р-на), Сяргейчык Марыі Мікалаеўны, 1936 г. н. (в. Глухавічы Брагінскага р-на) (ФЭ БДАМ, 1Е249 / 13).

7. Го-го-го, Каза, дзе ж ты бувала? («коляды»). Зап. эксп. БДАМ 2000 г. у в. Капцэвічы Петрыкаўскага р-на Гомельскай вобл. ад Усціновіч Марыі Андрэеўны, 1923 г. н. (в. Лучыцы) (ФЭ БДАМ, 646637 / 101).

8. Ну-ну-ну, Казёл, паварочайся («от такіе булі у нас Козлы!»). Зап. Казловіч М. І. у 1997 г. у в. Залюцічы Жыткавіцкага р-на Гомельскай вобл. ад Купрыновіч Фаіны Васільеўны, 1930 г. н. (в. Старыя Мілевічы), Катовіч Надзеі Якаўлеўны, 1938 г. н. (в. Ёвічы) (ФЭ БДАМ, 646555 / 15).

9. Ежлі отак от Шчодры вэчор... (расказ пра Шчодры вечар). Ну-ну-ну, Козёл, поворочайса («начынаем ужэ вадзіць Козла»). Зап. Гамзовіч Р. С., Казловіч М. І. у 1997 г. у в. Грычынавічы Жыткавіцкага р-на Гомельскай вобл. ад Глушаня Міхаіла Сямёнавіча, 1926 г. н. (в. Карчаватка) (ФЭ БДАМ, 646555 / 5).

10. Но-но-но, Каза, паварочвайса («вадзіць Козла», напеў-найгрыш). Зап. Казловіч М. І. у 1997 г. у в. Грычынавічы Жыткавіцкага р-на Гомельскай вобл. ад Глушаня Міхаіла Сямёнавіча, 1926 г. н. (в. Карчаватка), – дудка, і Муравейкі Фёдара Уладзіміравіча, 1939 г. н., – спеў (ФЭ БДАМ,  46556 / 3).

11. Ну йшчэ Журава...; Ой, жураў-жураву, спадабаў кішку («вадзілі етую Казу і Журава»). Зап. Крывашэйцава К. М. у 2005 г. у в. Касічы Рагачоўскага р-на Гомельскай вобл. ад Лазаравай Таццяны Фёдараўны, 1935 г. н. (в. Каласы) і гурта жанчын (ФЭ БДАМ, 1Е117 / 17).

12. Ужэ прыходзяць і скажаць... (расказ «як ходзяць у Казла на Шчадруху»); Ой, дома-дома сам пан(ы)-гаспадар. Зап. эксп. БДАМ 1997 г. у в. Дуброва Глускага р-на Магілёўскай вобл. ад Гняцько Ганны Максімаўны, 1935 г. н. (ФЭ БДАМ, 646586 / 487).

13. Го-го-го, Каза, го-го-го, сера («шчодры Казе»). Зап. эксп. БДАМ 1997 г. у в. Ольніца Глускага р-на Магілёўскай вобл. ад Папкоўскай Аксінні Максімаўны, 1912 г. н. (ФЭ БДАМ, 646580 / 294).

14. Добры вечар таму, (й) а хто ў етум даму («Шчодра пеюць на дварэ, пад акном, ну а Казлы ідуць у хату»). Зап. эксп. БДАМ 1997 г. у в. Сіманавічы Глускага р-на Магілёўскай вобл. ад Белавушка Ганны Аляксандраўны, 1912 г. н. (ФЭ БДАМ, 646572 / 38).

15. Мы хадзілі як о дзяўчатамі былі... (расказ «як у Козьліка хадзілі»); Нуну-ну, Казёл, ну-ну-ну, нябож. Зап. эксп. БДАМ 2008 г. (група Бярковіч Т. Л.) у в. Мярэшына Слуцкага р-на Мінскай вобл. ад Жук Таццяны Аляксееўны, 1931 г. н. (в. Крупенікі Любанскага р-на) (ФЭ БДАМ, 1Е199 / 16, 17).

16. Ой, нуй-ну, Казёл, вой, нуй-ну, нябож (калядная). Зап. эксп. БДАМ 1993 г. (група Бярковіч Т. Л.) у в. Набярэжнае Ляхавіцкага р-на Брэсцкай вобл. ад Сяргей Магдаліны Міхайлаўны, 1906 г. н. (ФЭ БДАМ, 646465 / 105).

17. Вот ужо ў Каляды дак Кабылка была... (расказ пра калядаванне); О-гого й, Каза, во-го, шэрая. Зап. Прыбылова В. М., Бярковіч Т. Л., Казловіч М. І., Каліна А. І. у 1997 г. у в. Нясята Клічаўскага р-на Магілёўскай вобл. ад Пекур Лізаветы Аляксандраўны, 1911 г. н. (ФЭ БДАМ, 646543 / 9, 10).

18. Калядкі... хлопцы ні хадзілі – дзіўчаткі (расказ пра калядаванне); Гой-гой, Козачка, гой-гой, серая. Зап. Канстанцінава Т. Л. у 1996 г. у в. Маргавіца Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад Пусташыла Надзеі Паўлаўны, 1910 г. н. (ФЭ БДАМ, 646593 / 45, 46, 47).

Жаніцьба Цярэшкі

19. Ай, паіла коніка ў вядрэ («Цярэшка», «нібыліцу такую сабіраюць»). Зап. эксп. БДАМ 1996 г. (група Бярковіч Т. Л.) у в. Свяціца Полацкага р-на Віцебскай вобл. ад Дубко Галіны Хрыстафораўны, 1932 г. н., Дубко Настассі Дзмітрыеўны, 1929 г. н., Юшкевіч Таццяны Карпаўны, 1927 г. н. (ФЭ БДАМ, 646529 / 80).

20. Як у Вас пост гэты называўся... (расказ пра «Жаніцьбу Цярэшкі»); Ай, Цярэшка, цяху, цяху. Зап. эксп. БДАМ 1996 г. (група Бярковіч Т. Л.) у в. Гомель Полацкага р-на Віцебскай вобл. ад Баханьковай Ніны Цімафееўны, 1925 г. н. (ФЭ БДАМ, 646528 / 67).

21. Цярэшка цярэжы/ала. Зап. эксп. БДАМ 1996 г. у в. Акуліна Ушацкага р-на Віцебскай вобл. ад Аваднёвай Наталлі Фадзееўны, 1931 г. н. (ФЭ БДАМ, 646534 / 116).

22. Пайду на вулку глядзець («цярэшкі, частушкі гэтыя»). Зап. эксп. БДАМ 1978 г. у в. Сарочына Ушацкага р-на Віцебскай вобл. ад Первянёнак Фаіны Восіпаўны, 1919 г. н. (ФЭ БДАМ, 1982 / 142).

23. (й) Аж мая й галов(а)ка баліць («Цярэшка», «на Ражство»). Зап. эксп. БДАМ 1978 г. у в. Дубраўка Ушацкага р-на Віцебскай вобл. ад Купцовай Яўгеніі Цімафееўны, 1915 г. н., Голубевай Леаніды Максімаўны, 1911 г. н. (ФЭ БДАМ, 64620 / 60; 2Е296 / 35).

24. Цярэшка, кахуць, кахуць («Цярэшка»). Зап. Мыцько С. І. у 1979 г. у в. Забаенне Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Шчупак Марфы Гаўрылаўны, 1922 г. н. (ФЭ БДАМ, 2Е 219 / 34).

25. А здайся, мой дзедзька, здайся («Цярэшка, як ловіш Дзеда свайго»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Якіменка Т. С.) у в. Кабак Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Аўтух Аўдакеі Сяргееўны, 1910 г. н. (ФЭ БДАМ, 646400 / 17).

26. Ні ўцікай, дзядулька, дужа («Цярэшка, як дзяўчына ловіць хлопца»). Зап. Мыцько С. І. у 1979 г. у в. Мягелі Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Кляшторнай Настассі Віктараўны, 1910 г. н., Юркевіч Марыі Дзмітрыеўны, 1914 г. н. (ФЭ БДАМ, 646139 / 3; 2Е218 / 5).

27. Ай, лаві, дзядул(і)ка, лаві («Цярэшка, калядная гульня»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Камень Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Літвін Любові Дзям’янаўны, 1922 г. н. (в. Косаўшчына Ушацкага р-на) (ФЭ БДАМ, 646374 / 2).

28. Цярэшка, Цярэх(а), Цярэх. Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Камень Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Баранавай Фёклы Іванаўны, 1908 г. н. (ФЭ БДАМ, 646374 / 23).

29. Пайду я пабегаю («як Дзеда лавілі»). А ці мой, ці ня мой(і) спарыш («а кыгда паловіш, тада Лявоніха»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Падсобнае Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Шэвалда Таццяны Якаўлеўны, 1918 г. н. (ФЭ БДАМ, 646377 / 100, 101).

30. (а) Мой дзедзька пры/агош(ы), прагош («Цярэшка, як за сталом сядзяць»); Раньшы во «радзіцілей» выбіраюць... (расказ пра «Жаніцьбу Цярэшкі»). Гл. каментарый да № 29 (ФЭ БДАМ, 646377 / 102).

31. (і) Ні ўцікай, бабулька, бяжком; Паіў я коніка ў вядрэ («Цярэшка»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Пышна Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Размысловіч Марыі Мікалаеўны, 1907 г. н., Жарнасек Ірыны Аляксееўны, 1920 г. н. (ФЭ БДАМ, 646384 / 245).

32. Ні ўцікай, дзядулька-шарсцень («эта ўжэ Баба пяець»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Стаі Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Фокінай Галіны Савельеўны, 1929 г. н. (ФЭ БДАМ, 646390 / 398, 399).

33. Пайду я у ток(а), у ток («Цярэшка»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Стаі Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Быкавай Праскоўі Іванаўны, 1914 г. н. (ФЭ БДАМ, 646387 / 327).

34. Цярэшка – святоя дзела («Цярэшка»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Якіменка Т. С.) у в. Забор’е Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Дзімко Вольгі Міхайлаўны, 1928 г. н. (ФЭ БДАМ, 646401 / 52).

35. Дзядулька, прашу цябе («Цярэшка»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Уберцы Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Балотнік Аўдакеі Аляксандраўны, 1908 г. н. (в. Паплава) (ФЭ БДАМ, 646388 / 345).

36. Ну, вот як у нас гулялі? (расказ пра «Жаніцьбу Цярэшкі»). Ні ўцікай, дзядуле/ічка! («Цярэшку жэнюць»). Зап. эксп. БДАМ 1990 г. (група Касцюкавец Л. П.) у в. Бабча Лепельскага р-на Віцебскай вобл. ад Кулаковай Сцепаніды Сямёнаўны, 1932 г. н. (ФЭ БДАМ, 646379 / 126).

37. Цярэшку жаніц(і), жаніць («Цярэшка»). Зап. Канстанцінава Т. Л. у 1996 г. у в. Маргавіца Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад Шамецька Вольгі Нікіфараўны, 1923 г. н. (ФЭ БДАМ, 646593 / 42).

38. Вот ідзём на танцы звечара (расказ пра «Жаніцьбу Цярэшкі»). Зап. эксп. БДАМ 1998 г. (група Бярковіч Т. Л.) у в. Тумілавічы Докшыцкага р-на Віцебскай вобл. ад Гымрак Леаніды Віктараўны, 1934 г. н., Крыпулевіч Валянціны Данілаўны, 1935 г. н. (ФЭ БДАМ, 646598 / 22).

39. Быстрая рэчачка цікла («Цярэшка»). Зап. Мыцько С. І. у 1979 г. у в. Вайцехі Пастаўскага р-на Віцебскай вобл. ад Собаль Праскоўі Адамаўны, 1913 г. н., Дулінец Антаніны Ігнацьеўны, 1910 г. н., Павялковіч Вікторыі, 1907 г. н. (ФЭ БДАМ, 2Е 216 / 13).

40. Раскажыце, Валянціна Пятроўна, як у Вас каляды спраўлялі (расказ пра «Жаніцьбу Цярэшкі»). Пастаі, дзядулячка («Баба Дзеда ловіць»). Зап. Бярковіч Т. Л. у 1993 г. у в. Кураполле Пастаўскага р-на Віцебскай вобл. ад Сідаровіч Валянціны Пятроўны, 1923 г. н. (в. Лескава) (ФЭ БДАМ, 646487/1, 2).

Яшчар

41. А яшчэ якія гульні гулялі... (расказ пра «Яшчара»). Сядзі, сядзі, Яшчар, гэй, на моры! («даўней карагоды гулялі, перад Калядамі ў пост»). Зап. Бярковіч Т. Л. у 1993 г. у в. Кураполле Пастаўскага р-на Віцебскай вобл. ад Сідаровіч Валянціны Пятроўны, 1923 г. н. (в. Лескава) (ФЭ БДАМ, 646487 / 4).

42. Яшчар-паночык, аддай вяночык. Гл. каментарый да № 41.

43. Суботачка субор(ы)ная настала («свадзебная, як сабіраюцца ў суботу»). Гл. каментарый да № 41 (ФЭ БДАМ, 646488 / 26).

44. Сядзіць Яшчар, ладу, ладу! («каляды»). Зап. эксп. БДАМ у 1976 г. у в. Жыцькава Барысаўскага р-на Мінскай вобл. ад Сяліцкай Соф’і Сямёнаўны, 1915 г. н. (ФЭ БДАМ, 2Е77 / 8).

45. Сядзі, сядзі, Яшчар, на золаця крэсля («калядная»). Зап. эксп. БДАМ у 1987 г. у в. Карабы Ашмянскага р-на Гродзенскай вобл. ад Сазановіч Ганны Гаўрылаўны, 1898 г. н. (ФЭ БДАМ, 646264 / 231).