Вокладка

Анатацыя

Шосты том шасцітомнай серыі “Традыцыйная мастацкая культура беларусаў” падрыхтаваны па выніках комплекснага фольклорна-этнаграфічнага даследавання традыцыйнай мастацкай культуры рэгіёна Гомельскага Палесся, праведзенага калектывам супрацоўнікаў лабараторыі традыцыйнага мастацтва Беларускага дзяржаўнага інстытута праблем культуры з удзелам даследчыкаў Інстытута мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН Беларусі, і складаееца з дзвюх кніг. У першую кнігу ўвайшлі матэрыялы, якія даюць уяўленне аб адметных асаблівасцях асноўных відаў і жанраў мясцовай традыцыйнай культуры: каляндарных і сямейных звычаяў і абрадаў, песеннага і інструментальнага фальклору. Выданне ілюстравана фотаграфічнымі і нотнымі матэрыяламі. Электронны дадатак змяшчае песні і інструментальную музыку.

Разлічана на навукоўцаў-гуманітарыяў, выкладчыкаў і студэнтаў вышэйшых і сярэдніх навучальных устаноў, настаўнікаў, работнікаў культуры, кіраўнікоў прафесійных і аматарскіх мастацкіх калектываў, шырокае кола зацікаўленых беларускім традыцыйным мастацтвам.

Змест

ПРАДМОВА — 5
ГОМЕЛЬСКАЕ ПАЛЕССЕ І ПАДНЯПРОЎЕ. В.С. Цітоў — 12

КАЛЯНДАРНЫЯ СВЯТЫ, ЗВЫЧАI I АБРАДЫ. Т.В. Валодзіна, Т.I. Кухаронак, І.Ю. Смірнова — 23

ЗІМОВЫЯ СВЯТЫ, ЗВЫЧАІ І АБРАДЫ — 43
Каляды — 43
У чаканні свята — 43
Першая куцця — 46
Ражаство — 52
Новы год — 53
Шчодры вечар — 53
Варожбы — 55
Свавольствы моладзі — 60
Калядныя абходы — 60
Калядныя вячоркі — 90
Вадохрышча — 99
Стрэчанне — 104
Гуканне вясны на Стрэчанне — 106
Песні зімы. Т.Б. Варфаламеева — 113

ВЕСНАВЫЯ СВЯТЫ, ЗВЫЧАІ І АБРАДЫ — 158
Масленіца — 158
Масленічныя дзяды — 158
Масленічныя стравы — 158
Масленічныя гулянні — 159
Гуканне вясны на Масленіцу — 161
Чырачка — 162
Запускі (Запусты, Загавіны) — 163
Вялікі пост — 164
Абраценне — 165
Аўдокі — 165
Саракі — 166
Гуканне вясны на Саракі — 168
Аляксей — 171
Серадапосце, сярэдахрэсце — 173
Пахвальная нядзеля — 173
Благавешчанне — 174
Забароны і правілы — 174
Адкрыванне зямлі — 176
Бусел у абраднасці Благавешчання — 177
Гуканне вясны і спевы на Благавешчанне — 177
Ваджэнне стралы — 182
Паленне вогнішчаў — 183
Вербніца — 184
Белая нядзеля — 186
Чысты чацвер — 187
“Чароўныя” рэчы — 189
Малая Усяношная — 190
Чацвергаванне — 191
Вялікая (Красная) пятніца — 191
Красна(я) субота — 192
Вялікдзень — 193
Велікодныя вогнішчы — 194
Ігра сонца — 195
Разгаўленне — 196
Наведванне могілак — 197
Абмен падарункамі — 198
Велікодныя гульні — 199
Велікодныя абходы — 200
Карагоды — 201
Ваджэнне стралы/сулы — 202
“Конопелюшка” — 204
“На сена” — 205
“Хрэн” — 205
“Проса” — 206
“Кроп” — 206
Велікодны тыдзень — 207
Градавая серада. Сухі чацвер — 207
Мяртвых Вялікдзень — 208
Праводная нядзеля — 210
Радунічныя дзяды — 211
Радуніца — 212
Кармленне душ — 214
Юр’я — 215
Земляробчы цыкл юраўскіх абрадаў — 216
Абходы нівы — 216
Тураўскі карагод — 217
Жывёлагадоўчы цыкл юраўскіх абрадаў — 220
Першы выган жывёлы — 220
Сумесная трапеза ў полі — 223
Раса ў юраўскіх звычаях — 223
Прастольнае свята — 224
Паленне вогнішчаў — 225
Мікола веснавы — 225
Ушэсце — 226
Карагоды — 228
Ваджэнне і пахаванне стралы — 231
Тройца — 235
Траецкія дзяды — 235
Траецкая зеляніна — 236
Гулянні — 239
Хрэсны ход — 242
Русальны тыдзень — 243
Градавая серада і Сухі чацвер — 246
Провады русалкі — 246
Аброчны дзень — 249
Дзевятуха — 249
Песні вясны. Т.Б. Варфаламеева — 250

ЛЕТНІЯ СВЯТЫ, ЗВЫЧАІ І АБРАДЫ — 309
Купалле — 309
Збор і асвячэнне зёлак — 309
Гульні маскіраваных — 310
Вянкі — 311
Варажба — 311
Засцярогі ад ведзьмаў — 313
Купальская ноч — 317
Купальскае вогнішча — 317
Свавольствы моладзі — 321
Пошукі папараць-кветкі — 321
Рытуальнае абліванне — 323
Сустрэча ўзыходу сонца — 323
Пятрок — 323
Аброчны дзень — 325
Ілля — 326
Жніўныя звычаі і абрады — 327
Зажынкі — 328
Першы сноп — 332
Жніво — 333
Дажынкі — 337
“Барада” — 337
Дажынкавы вянок — 339
Апошні сноп — 340
Гулянні — 341
Песні лета. Т.Б. Варфаламеева — 342

ВОСЕНЬСКІЯ СВЯТЫ, ЗВЫЧАІ І АБРАДЫ — 367
Першы Спас. Макавей — 367
Яблычны Спас — 369
Першая Прачыстая — 371
Галавасек — 372
Чуда — 374
Другая Прачыстая — 376
Уздзвіжанне — 376
Пакровы — 378
Казанская — 380
Дзяды — 380
Памінальная вячэра — 382
Запрашэнні дзядоў на вячэру — 386
Правілы і забароны на Дзяды — 387
Міхайла — 388
Піліпаўскі пост. Святы першазім’я — 389
Увядзенне — 390
Юр’я — 391
Андрэй — 391
Варвары — 392
Мікола — 393
Свяча — 394
Піліпаўскія вячоркі — 399
Песні восені. Т.Б. Варфаламеева — 411

СЯМЕЙНЫНЯ ЗВЫЧАI I АБРАДЫ. Т.Б. Варфаламеева — 427

РАДЗІНЫ — 434
Абрады і звычаі дародавага перыяду — 434
Роды — 436
Звычаі і абрады пасляродавага перыяду — 438
Першае купанне — 438
Выкормліванне. Абярэгі ад сурокаў — 439
Адведкі. Кумы — 441
Хрышчэнне. Імянарачэнне — 442
Хрэсьбіны — 444
Звычаі і абрады першага году жыцця дзіцяці — 449
Песні ў абрадзе радзін — 450

ВЯСЕЛЛЕ — 458
Перадвясельны перыяд — 461
Сватанне, заручыны — 461
Каравай — 474
Ёлка — 486
Перыяд вяселля — 493
Першы дзень вяселля — 493
Малады збіраецца і едзе да маладой — 493
Апрананне маладой — 506
Прыезд маладога — 511
Вянчанне — 544
Застолле ў хаце маладой. Падзел каравая — 547
Ад’езд маладой да маладога — 555
Прыезд да маладога — 568
Завіванне маладой — 576
Другі дзень — 581
Трэці і наступныя дні. Пярэзвы — 589

ПАХАВАННЕ — 593
Падрыхтоўка да смерці — 593
Прадвесце смерці — 594
Перадсмяротны стан — 594
Нябожчык у хаце — 597
Абмыванне і апрананне нябожчыка — 598
Труна — 601
Развітанне з нябожчыкам у хаце — 604
Вынас труны. Шэсце на могілкі — 605
На могілках — 608
Памінальны “абед” — 610
Пра асаблівасці пахавання і памінання самагубцаў — 613
Пахавальныя галашэнні — 614

ПАЗААБРАДАВЫЯ ПЕСНI. Т.Б. Варфаламеева — 637

IНСТРУМЕНТАЛЬНАЯ МУЗЫКА. М.А. Козенка — 749

НАЙГРЫШЫ, ПРЫМЕРКАВАНЫЯ ДА АБРАДАЎ — 756
Найгрышы, прымеркаваныя да вяселля — 756

ПАЗААБРАДАВЫЯ НАЙГРЫШЫ — 769
Сольныя найгрышы — 769
Скрыпічныя найгрышы — 769
Гармонікавыя найгрышы — 799
Баянныя найгрышы — 842
Ансамблевыя найгрышы — 853

ЗВЕСТКІ ПРА ЗАПІСЫ ПЕСЕНЬ І ІНСТРУМЕНТАЛЬНАЙ МУЗЫКІ. — 880

Звязаныя лакацыі

Гэта кэшаваныя старонка. Апошняя сінхранізацыя з базай - 17.11.2024 14:06:29

Маеце пытанне ці заўвагу? Напішыце ў каментары. Звяртаем увагу, што каментары са спасылкамі і ад неаўтарызаваных аўтараў прэмадэруюцца.

Відэакурсы па этнаграфіі

Самы час вучыцца анлайн! Нашы відэакурсы размешчаны на адукацыйнай платформе Stepik.org і акрамя відэа утрымліваюць праверачныя тэсты для самакантролю.

Запісацца

Выкладчык: Уладзімір Лобач

Аб’ём: 70 урокаў, 14 гадзін відэа, 127 тэставых пытанняў

Курс прапануе паглыбленае азнаямленне з этнічнай гісторыяй і этнакультурнай спецыфікай Беларусі. Прадстаўлены лекцыі па раздзелах і тэмах вучэбнай праграмы "Этнаграфія Беларусі", якая выкладаецца аўтарам у Полацкім дзяржаўным універсітэце.

Запісацца

Выкладчык: Зміцер Скварчэўскі

Аб’ём: 13 урокаў, 2 гадзіны відэа, 100 тэставых пытанняў

Сярод разнастайных аспектаў беларускай міфалогіі, прадметам курсу абраны персанажны код: боствы, духі, дэманічныя істоты, героі і т.п.