Аўдыётэка → Аўдыё выданне:

2016 - НКС - Калядны абрад "Шчадрэц" в. Рог Салігорскага раёна Мінскай вобласці [інтэрнэт]

::

2016 - НКС - Калядны абрад "Шчадрэц" в. Рог Салігорскага раёна Мінскай вобласці [інтэрнэт]

Назва

НКС - Калядны абрад "Шчадрэц" в. Рог Салігорскага раёна Мінскай вобласці

Віды носьбітаў

інтэрнэт

Змест

аўтэнтычны фальклёр спевы

Вокладка

Статус

можна паслухаць

Дзе паслухаць

дасяжна толькі ў поўнай версіі

Апісанне

Абрад «Шчадрэц» з’яўляецца адметным праяўленнем лакальнай культурнай традыцыі в. Рог Салігорскага раёна, праводзіцца на багатую куццю (13 студзеня). Абрад належыць да навагодніх віншавальных абыходных абрадаў, пашыраных пераважна на тэрыторыі Беларускага Палесся. Шчадраванне адбываецца з удзелам традыцыйных маскіраваных персанажаў – дзеда, бабы, «казы», «жураўля», «каня» і інш. Маска «казы» ў абрадзе здаўна лічыцца асноўным сімвалам пладавітасці і жыццёвай энергіі. Найбольш унікальны персанаж у гурце шчадравальнікаў — дзед з яго берасцяной маскай, аналагаў якой больш няма на Беларусі. Маску вырабляюць у выглядзе шапкі, у якой бяроста злучана адмысловым спосабам («у зубчыкі»).

Абрадавы гурт рухаецца па вёсцы з усходу на захад — «па сонцу», не мінаючы ніводнай хаты, апрача тых, дзе жалоба. У дадзеным тыпе абрадавага шчадравання выяўляюцца тры этапы:

1) зварот да гаспадароў з просьбай дазволіць шчадраваць,
2) выкананне абрадавага тэксту і гульні-паказу, 
3) адорванне, што суправаджаецца просьбай і словамі падзякі.

Значным фактарам захавання абраду ў часе выступае песенны кампанент рытуальнага абходу, увасоблены ў віншавальных «шчадроўных» песнях для гаспадара і яго сям’і, дзяўчыны на выданне, песнях, якія суправаджаюць рытуальныя скокі «казы». Віншавальныя напевы выконваюцца «шумна», у выгуковай манеры. Для выканальніцкага стылю ўласціва тэмбрава-дынамічная яркасць, элементы гетэрафоннай фактуры. Захавальнікамі абраду з’яўляюцца ўдзельнікі фальклорнага гурту «Палескія крыніцы» Восаўскага сельскага дома культуры. Гурт мае калектыў спадарожнік – «Ручаёк», дзе займаюцца дзеці. Маладое пакаленне з захапленнем пераймае абрадавую традыцыю і імкнецца ўдзельнічаць у абрадзе

Колькасць трэкаў фальклору

6.0000

Трэкліст

1. Ой, над ракою, над глыбокою (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
2. Ой, но-но, каза, гой, но-но, сіва (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
3. Ой, ну-це, ну-це, не говорыце (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
4. Ой, рано-рано куры попелі (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
5. Ой, устань-устань сам пан-гаспадар (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
6. Ці ў дома-дома сам пан-гаспадар (Шчадрэц) - в. Рог, Салігорскі р-н
   

Дадатковыя спасылкі

• Калядны абрад "Шчадрэц" в. Рог Салігорскага раёна Мінскай вобласці
  https://podio.com/ethnoby/nks/apps/elementy-nks/items/16
• Інвентар НКС
  http://livingheritage.by/nks/3299/

Калектывы

• "Палескія крыніцы" (в. Восава, Салігорскі раён)
• Інвентар НКС / livingheritage.by

Год публікацыі

• 2016

Карта

Звязаныя лакацыі

• в. Рог, Салігорскі раён (Домановичский c/c), Мінская вобласць, Беларусь
• в. Восава, Салігорскі раён (Домановичский c/c), Мінская вобласць, Беларусь
• Салігорскі раён, Мінская вобласць, Беларусь
• Мінская вобласць, Беларусь
• Беларусь

Тэмы

• песні шчадроўкі
• шчодрык
• каляды
• абрады і святы зімовыя
• абрады і святы каляндарныя
• песні
• песні калядныя
• інвентар НКС

Фальклор 6 (праз поле „Аўдыёрэлізы, дзе публікавалася“)

1. Ой, над рэкою, над глыбокою / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён
2. Ой, но-но, каза, гой, но-но, сіва / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён
3. Ой, ну-це, ну-це, не говорыце / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён
4. Ой, рано-рано куры попелі / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён
5. Ой, устань-устань сам пан-госпадар / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён
6. Ці ў дома-дома сам пан-гаспадар / песня, тэкст,аўдыё — в. Рог, Салігорскі раён