Выданні → Выданне:

Авілін Ц. Паміж небам і зямлёй: энтаастраномія — Мінск: Тэхналогія, 2015. — 278 с.

Змест

Замест уступу
Спісы скаротаў

ЧАСТКА 1. “КНІЖНАЯ” АСТРАНОМІЯ ЯК КРЫНІЦА ЗВЕСТАК

• Уступ. Уводзіны ў праблематыку “кніжнай” народнай астраноміі
• Раздзел 1. Усходнеславянскія астранамічныя веды да XIX ст.
  • Астранамічныя веды ва ўсходнеславянскай літаратуры ХІ—ХШ стст.
  • Астранамічная лексіка ў розных перакладах Бібліі (XVI—XVII стст.)
  • Кніжная астранамічная лексіка і звязаныя з ёю ўяўленні ў асобных польскамоўных, усходнеславянскіх і перакладных крыніцах канца XV—XVII ст.
  • Крыніцы XVIII—XIX стст
• Раздзел 2. Этнакультурныя даследаванні астранімічных сістэм у XIX ст.
• Раздзел 3. Этнаастраномія другой паловы XX — пачатку XXI ст.

ЧАСТКА 2. УЯЎЛЕННІ, ЗВЯЗАНЫЯ 3 ЗОРКАМІ I СУЗОР’ЯМІ

• Уступ. Зорка ў традыцыйных уяўленнях беларусаў
• “Зорная” этыялогія
• Сузор’і
• Раздзел 1. Птушыная Дарога (Lacteus orbis, Lacteus circulus, Lactea via)
  • Птушыная Дарога
  • Чумацкая Дарога. Дарога ў <назоў горада>
  • Малочная Дарога
  • Лакальныя і малаколькасныя назовы Млечнага Шляху
• Раздзел 2. Астронімы ‘валасажар’, ‘вісажар’, ‘валоскі’, ‘валасыні’, ‘стажар’е’
  • Этыялагічныя легенды пра ‘вісажары’
• Раздзел 3. Воз, Чарпак (Ursa Major, Septemtriones)
  • Мадэль ‘коўш’, мадэль ‘павозка’
  • Зааморфныя мадэлі
  • Міфалагічны кантэкст
  • Адзінкавыя беларускія назовы
• Раздзел 4. Сіта, Курачкі (Pleiades, Vergiliae)
  • Мадэль ‘сіта’
  • Мадэль ‘куры’
  • Мадэль ‘сем чалавек’: ‘бабы’, ‘сем мальцаў’
  • Іншыя назовы Плеядаў
• Раздзел 5. Касцы, Тры сястры, Тры каралі ды інш. (Orion, Iugula, lugulae)
  • Тры касцы (Касцы)
  • Тры сястры
  • Тры каралі
  • Каромысла
  • Іншыя назовы Арыёна
• Раздзел 6. Назовы іншых зорак і сузор’яў
  • Малая Мядзведзіца (Ursa Minor)
  • Валапас (Bootes)
  • Касіяпея (Cassiopea)
  • Блізнюкі (Gemini)
  • Сірыус (Canis, Canis maior, Sirius, Caniculam)
  • Палярная зорка (stella maris, stella nautarum, stella Polaris)
  • Каза (Capella) i Hoedi
  • Іншыя мадэлі намінацыі сузор’яў
  • Уласныя імёны зорак
• Раздзел 7. Планеты
  • Заранка, Вечарніца (Venus)
• Раздзел 8. Вызначэнне часу па сузор’ях. Элементы традыцыйнага зорнага календара
  • Практычныя традыцыйныя астранамічныя веды
  • Вызначэнне святаў
• Раздзел 9. Зацьменне Месяца й Сонца
  • Зацьменне-знак
• Раздзел 10. Каметы (Corneta, Cometes, Crinita stella, Stella comans)

ЧАСТКА 3. НАРОДНАЯ АСТРАНОМІЯ Ў ФАЛЬКЛОРЫ

• Уступ. Колькі словаў наконт “астральных міфаў”
• Раздзел 1. Рудыменты народнай усходнеславянскай “астралогіі”
  • Кніжны “народны” задыяк
  • “Народная” астралогія
  • Назовы варажбітоў па зорках, гвяздароў
  • Матыў скрадання зорак ведзьмай
  • Практычныя элементы “народнай” астралогіі
  • Варажба і прадметы-медыятары
  • Дзеянні перад зорамі
• Раздзел 2. Семантыка фраземы “лічыць зоркі”
• Раздзел 3. Вобраз нябёсных свяцілаў у загадках
• Раздзел 4. Матыў “цудадзейнага апранання” ў фальклоры

ЧАСТКА 4. УЯЎЛЕННІ, ЗВЯЗАНЫЯ 3 МЕТЭОРАМІ

• Уступ. Метэор на мяжы навукі і традыцыі
• Раздзел 1. Назоў з’явы “метэор”
• Раздзел 2. Анімістычныя ўяўленні
  • Лятучая зорка — грэшная душа
  • Лятучая зорка — няхрышчанае дзіця
  • Лятучая зорка — ведзьма або чараўнік
• Раздзел 3. Персанажны шэраг
  • Лятучая зорка — анёл
  • Лятучая зорка — ‘лятучы змей’, цмок, хут
• Раздзел 4. Іншыя ўяўленні, звязаныя з метэорамі і метэарытамі
  • Лятучая зорка — свечка, факел
  • Месца падзення зоркі
  • Прароцтвы, звязаныя з лятучай зоркай
  • Забарона глядзець на лятучую зорку
  • ‘Зорны дождж’ і метэарыты
  • Заключэнне

ЧАСТКА 5. ЭТЫЯЛАІ'ІЧНЫЯ ПАДАННІ ПPA МЕСЯЦ

• Уступ. Пастаноўка праблемы
• Раздзел 1. Рысы архаічнага міфа пра блізнюкоў у вераваннях беларусаў пра паходжанне плямаў на Месяцы
  • Матыў “брат брата забіў”
  • Фанетычнае набліжанне імёнаў
  • Матыў месяцовай ваданошы
  • Плямы на Месяцы — пан Твардоўскі
  • Іншыя ўяўленні пра паходжанне плямаў на Месяцы
  • Сучасныя трансфармацыі легенды пра паходжанне плямаў
• Раздзел 2. Біблійныя матывы ў легендах беларусаў пра паходжанне плямаў на Месяцы
• Раздзел 3. Матыў паходжання плямаў на Месяцы як вынік пакарання за працу ў свята
• Сувязь з каляндарнай абраднасцю
• Заключэнне

Пасляслоўе

ДАДАТКІ

• Палявыя матэрыялы
• Зоркі — этыялогія, прадказанні надвор’я і ўраджаю
• Венера
• Метэоры і метэарыты
• Сузор’і
• UMa (Вялікая Мядзведзіца)
• Orion (Арыён)
• Pleiades (Плеяды)
• Палярная зорка
• Іншыя зоркі і сузор’і
• Млечны Шлях
• Планеты
• Каметы
• Сонца
• Зацьменне Сонца
• Месяц
• Назвы квадраў
• Уяўленні
• Плямы на Месяцы
• Неба
• Палявыя запісы з Грузіі
• ПА: Палескі архіў (электронная версія)
• Метэоры
• Сузор’і
• Млечны Шлях
• Венера
• Планета
• Каметы
• Іншае
• Астранімічныя запісы ў друкаваных крыніцах
• СПЗБ: Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі
• Арыён
• Плеяды
• Вялікая Мядзведзіца
• Іншыя
• Gładyszowa Maria. Wiedza ludowa o gwiazdach
• Карты