Поўная назва (для бібліяграфій)

Даніловіч Н. Каляндарна-песенная традыцыя ў Свіслацка-Зэльвенскім локусе // Беларускі фальклор : Матэрыялы і даследаванні : зб. навук. прац. – Вып. 5. – Мінск : Бел. навука, 2018. С. 34-54.

Title (EN)

Calendar-song tradition in upper reaches of the rivers Svisloch, Zelvianka and Narev (the Svisloch-Zel’vianka locus)

Гады публікацыі

Тэмы

Аннотация

В статье рассматриваются календарно-песенные практики в междуречье верховий Свислочи, Зельвянки (Зельвенки) и Нарева. Выявляются особенности состава сезонных песенных подциклов в их жанровом, структурно-типологическом и мелостилевом наполнении, раскрывается картина распространения типовых календарных напевов. Обращается внимание на доминирование в зимнем репертуаре «святых» песен (с небольшим численным преимуществом среди них польскоязычных kolęd). В весеннем репертуаре отмечается наличие поздравительных волочебных песенных образцов (І тип вол.) и приуроченных к волочебному обходу пасхальных псальм. Обнаруживается переплетение изомел купальских напевов – терцовых (со структурой стиха 5+3) и квинтовых (с зеркальной структурой строфы 3+7+7+3 и рефреном «То-то-то!»). Выявляется весьма слабая сохранность (и даже практическое исчезновение) жнивных и осенних песен, но в то же время – существование особой группы квинтовых дожиночных с рефреном «Плён нясём, плён». Затрагивается вопрос о причинах затухания в Свислочско‑Зельвенском локусе календарной обрядности и слабой сохранности мелоса древнего песенного историко-стилевого пласта.

Ключевые слова: музыкальный фольклор, календарно-песенная традиция, календарно-обрядовые напевы, Белорусское Понеманье, локальная этнопесенная традиция, мелогеография.

Summary

The article is focused on calendar-song practices in the interstream area of upper reaches of the rivers Svisloch, Zelvianka and Narev. The specific features of structure aspects of seasonal song subcycle in its genre, structural-typological, melostylistic content and the spread of typical calendar tunes are presented in the research. The article draw attention to the dominance of the «holy» songs in the winter repertoire (Polish «kolęda» prevails over other songs); the presence of examples of Easter greeting songs (І type of Ester songs) and Easter psalms in the spring repertoire. The plexus of the isomels of Kupala third (with the structure of verse 5+3) and fifth tunes (with the mirror structure of the strophe 3+7+7+3 and the refrain «То-tо-tо!») was found in studies. The article identifies a poor preservation (and even disappearance) of harvest and autumn songs, but at the same time – the existence of a special group of Dazhynki fifth songs with the refrain «Plion niasiom, plion». The article addresses the issue of dying reasons of calendar rites and poor preservation of the melos of the ancient historic-stylistic song layer.

Keywords: musical folklore, calendar-song tradition, calender-ritual song, Belarusian Poneman’ie, local ethnic song tradition, melogeography.

Памер праглядальніка дакумента можна мяняць, пацягнуўшы за правы ніжні яго кут
Калі праглядальнік пусты, паспрабуйце перазагрузіць старонку ці перайдзіце па спасылцы ў полі "Дзе пачытаць".
Гэта кэшаваныя старонка. Апошняя сінхранізацыя з базай - 04.04.2024 00:13:08

Маеце пытанне ці заўвагу? Напішыце ў каментары. Звяртаем увагу, што каментары са спасылкамі і ад неаўтарызаваных аўтараў прэмадэруюцца.

Відэакурсы па этнаграфіі

Самы час вучыцца анлайн! Нашы відэакурсы размешчаны на адукацыйнай платформе Stepik.org і акрамя відэа утрымліваюць праверачныя тэсты для самакантролю.

Запісацца

Выкладчык: Уладзімір Лобач

Аб’ём: 70 урокаў, 14 гадзін відэа, 127 тэставых пытанняў

Курс прапануе паглыбленае азнаямленне з этнічнай гісторыяй і этнакультурнай спецыфікай Беларусі. Прадстаўлены лекцыі па раздзелах і тэмах вучэбнай праграмы "Этнаграфія Беларусі", якая выкладаецца аўтарам у Полацкім дзяржаўным універсітэце.

Запісацца

Выкладчык: Зміцер Скварчэўскі

Аб’ём: 13 урокаў, 2 гадзіны відэа, 100 тэставых пытанняў

Сярод разнастайных аспектаў беларускай міфалогіі, прадметам курсу абраны персанажны код: боствы, духі, дэманічныя істоты, героі і т.п.