Поўная назва (для бібліяграфій)

Пацюпа, Ю. Цэзура як функцыя метрыкі: кумулятыўная цэзура фальклорнага 8-складовіка / Ю. Пацюпа // Беларускі фальклор: матэрыялы і даследаванні: зб. навук. пр. – Мінск : Беларус. навука, 2024. – Вып. 11. – С. 107–130. DOI: 10.29235/2411-2763-2024-11-107-130

Title (EN)

Paciupa, Jury. Caesura as a function of the metric: the cumulative caesura of the octosyllable meter, Bielaruski falklor: materyjaly i dasliedavanni, 2024, iss. 11, pp. 107–130. DOI: 10.29235/2411-2763-2024-11-107-130

Информация об авторе

Патюпо Юрий Викторович – научный сотрудник Центра исследований белорусской культуры, языка и литературы Национальной академии наук Беларуси (ул. Сурганова, 1, корп. 2, 220072, г. Минск, Республика Беларусь). E-mail: paciupa@gmail.com

About the author

Paciupa Jury Viktaravič – researcher
at the Center for theягелон Belarusian Culture, Language and Literature researches, National Academy of Sciences of Belarus (Surhanava st., 1, building 2, 220072, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: paciupa@gmail.com

Ключавыя словы

цэзура, сечыва, дыярэза, словападзел, 8-складовік, колан, перыяд, парцэла, рытмема, архерытмема, ікт, канстанта, харэй, пеон, сілабічны, акцэнтны, кадэнцыя, ровень.

Ключевые слова

цезура, пресечение, диереза, словораздел, 8-сложник, колон, период, парцелла, ритмема, археритмема, икт, константа, хорей, пеон, силлабический, акцентный, каденция, уровень.

Keywords

caesura, dissection, dieresis, word division, 8-syllable, colon, period, parcel, rhythmeme, archerhythmeme, ictus, constant, trochee, peon, syllabic, accent, cadence, level

Гады публікацыі

Звязаныя лакацыі

Аннотация

На материале народно-песенной лирики исследуются характеристики цезуры в самом распространенном фольклорном размере – силлабическом 8-сложнике. Во введении обосновывается общеметодологический принцип аксиоматического изложения теории
и ее статистической верификации, а также кратко излагаются исходные аксиомы. В первом разделе сопоставляются дискутируемые понятия о цезуре и раскрывается ее проблематика. Во втором разделе рассматриваются метрические особенности 8-сложника и место различных пресечений в общей структуре размера, а также значение обязательных и необязательных иктов и их отношение к цезуре. В третьем – излагаются статистические подсчеты по силлабическим, метрическим, акцентным и другим параметрам 8-сложника, по количеству и распределению пресечений, а также делаются выводы о соответствии этих данных аксиоматическим положениям об общей природе фольклорного 8-сложника и его отношении к литературным размерам. В заключении статистические данные приводятся в соответствие с известными понятиями цезуры и делается вывод о неполноте знаний о цезуре на примере одного лишь 8-сложника, о необходимости сопоставления их с данными по другим размерам.

Summary

The author, having stated in axiomatic order the initial provisions about the multi-level structure of the verse, about the trochee/peon as an unmarked meter, obtained by him in previous works, explores the caesura in the folklore 8-syllabic meter and its literary analogue – the trochaic tetrameter. On the basis of axiomatic data, he comes to the conclusion about the homomorphic structure of the given meter, expressed in the equality of intervals between obligatory and optional icta throughout the entire rhythmic series, which, however, is accompanied by periodic articulations, the depth of which depends on the volume of the dissected segment. To confirm the data obtained, the author turns to a statistical survey of this meter on the example of folklore lyric songs and comes to the conclusion that in the 8-syllable syllable 95 % of isosyllabism is sustained, 60 % of trochaic cadence is observed, and a constant word division is observed by 94 %, that is caesura, after every 4th syllable, which confirms the theoretical conclusions. The caesura of an 8-syllable meter, the depth and constancy of which depends on the volume of the articulated segment, is defined by the author as ambivalent and cumulative. At the same time, the accent characteristics of the meter have a high degree of entropy, and the constant final ictus in even and odd columns is inverted by 24 %, which indicates the instability and secondary nature of isotonicity in relation to isosyllabism.

Памер праглядальніка дакумента можна мяняць, пацягнуўшы за правы ніжні яго кут
Калі праглядальнік пусты, паспрабуйце перазагрузіць старонку ці перайдзіце па спасылцы ў полі "Дзе пачытаць".

Спіс літаратуры

Анталогія 1993 – Анталогія беларускай паэзіі : у 3 т.; уклад. А. Мальдзіс [і інш.] ; рэд. і аўтар прадм. Н. Гілевіч. – Минск : Маст. літ., 1993. – Т. 1. – 622 с. ; іл.
Баевский 2001 – Баевский, В. С. Лингвистические, математические, семиотические и компьютерные модели в истории и теории литературы / В. С. Баевский. – M. : Языки слав. культуры, 2001. – 336 с. – (Studia philologica).

Бардавелидзе 1975 – Бардавелидзе, Д. К. К изучению древнейших стихотворных форм / Д. К. Бардавелидзе // Проблемы фольклора : [сб. ст.] / АН СССР, Отдел литературы и языка, Научный совет по фольклору ; отв. ред. Н. И. Кравцов. – М. : Наука, 1975. – С. 191–197.
Бейли 2001 – Бейли, Дж. Избранные статьи по русскому народному стиху / Джеймс Бейли ; пер. с англ. под общ. ред. М. Л. Гаспарова. – М. : Языки русской культуры, 2001. – 416 с. – (Studia poetica).
Белый 1910 – Белый, А. Символизм : кн. ст. / Андрей Белый. – М. : Мусагет, 1910. – 635 с.
Бобровский 1978 – Бобровский, В. П. Построение / В. П. Бобровский [Электронный ресурс]. – Режим доступа: https://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_music/6165/Построение. – Дата доступа: 24.05.2022.
Бондарко 1991 – Бондарко, Л. В. Основы общей фонетики : учеб. пособие / Л. В. Бондарко, Л. А. Вербицкая, М. В. Гордина ; СПГУ. – СПб. : Изд-во С.-Петербург. ун-та, 1991. – 150 с.
Бунге 1975 – Бунге, М. Философия физики / М. Бунге ; пер. с англ. Ю. Б. Молчанова ;
авт. вступ. ст. М. Э. Омельяновский. – М. : Прогресс, 1975. – 342 с.
Ворт 2006 – Ворт, Д. Фразеология как ключ к метрической структуре (на материале русской причети) / Дин Ворт // Ворт, Д. Очерки по русской филологии / пер. с англ. К. К. Богатырева. – М. : Индрик, 2006. – С. 397–417.
Дубенский 1828 – Дубенский, Д. Н. Опыт о народном русском стихосложении / Д. Дубенский. – М. : Университет. тип., 1828. – 124 с.
Егоров 1973 – Егоров, Б. Ф. Аксиоматическое описание русских систем стихосложения / Б. Ф. Егоров // Искусство слова : сб. ст. к 60-летию члена-корреспондента АН СССР Дмитрия Дмитриевича Благого / [отв. ред. К. В. Пигарев] ; Ин-т мировой литературы АН СССР. – М. : Наука, 1973. – С. 388–395.
Елатов 1966 – Елатов, В. И. Ритмические основы белорусской народной музыки / В. И. Елатов ; [ред. Г. И. Цитович] ; Ин-т искусствоведения, этнографии и фольклора М-ва культуры БССР. – Минск : Наука и техника, 1966. – 220 с.
Зиндер 1979 – Зиндер, Л. Р. Общая фонетика : учеб. пособие / Л. Р. Зиндер. – 2-е изд., перераб. и доп. – М. : Высш. Шк., 1979. – 312 с., ил.
Златоустова 1979 – Златоустова, Л. В. О ритмической структуре в поэтических и прозаических текстах / Л. В. Златоустова // Звуковой строй языка / АН СССР, Ин-т рус. яз. ; отв. ред. Р. И. Аванесов. – М. : Наука, 1979. – С. 109–114.
Квятковский 1966 – Квятковский, А. П. Поэтический словарь / А. П. Квятковский ; науч. ред. И. Роднянская. – М. : Сов. Энцикл., 1966. – 375 с.
Классовский 1863 – Классовский, В. Версификация / В. Классовский. – СПб. : Тип. Императ. Акад. Наук, 1863. – 116 с.
Корчагин 2017 – Корчагин, К. М. Цезура в русской теории стиха от Мелетия Смотрицкого до Андрея Белого / К. М. Корчагин // Тр. Ин-та русского языка им. В. В. Виноградова. Вып. 11 : Славянский стих / гл. ред. А. М. Молдован ; отв. ред. Т. В. Скулачева. – М., 2017. – С. 146–157.
Корш 2015 – Корш, Ф. Е. Введение в науку о славянском стихосложении; О русском народном стихосложении / Ф. Е. Корш. – Изд. стереотип. – М. : Книж. дом «ЛИБРОКОМ», 2015. – 208 с. (Лингвистическое наследие XX века).
Ломоносов 2002 – Ломоносов, М. В. Письмо о правилах российского стихотворства / Михаил Васильевич Ломоносов // Критика XVIII века ; авт.-сост. А. М. Ранчин, В. Л. Коровин. – М. : Олимп ; АСТ, 2002. – С. 237–246.
Лотман 1998 – Лотман, М. Ю. О системах стихосложения (преимущественно на материале эстонского и русского стиха) / Ю. М. Лотман // Σημειωτική : Тр. по знаковым системам = Sign Systems Studies / Тартус. Ун-т. – Тарту, 1998. – Т. 26. – С. 201–255.
Лоўзі 1995 – Лоўзі, Дж. Гістарычныя ўводзіны ў філасофію навукі / Джон Лоўзі ; пер. з англ. ; навук. рэд. У. Бяркоў ; літ. рэд. Ю. Залоска. – Мінск : Беларус. фонд Сораса, 1995. – 328 с.
Мельгунов 1906 – Мельгунов, Ю. Н. О ритме и гармонии русских песен : из посмертных бумаг Ю. Н. Мельгунова / Ю. Н. Мельгунов // Тр. Музык.-этнограф. Комис., состоящей при этнографическом отделе Императорского общества любителей естествознания, антропологии и этнографии. – М., 1906. – Т. 1. – С. 361–399.

Невзглядова 1994 – Невзглядова, Е. В. Проблема стиха : (На материале русской лирической поэзии) / Е. В. Невзглядова // Рус. лит. – 1994. – № 4. – С. 67–91.
Патюпо 2018 – Патюпо, Ю. Отношение стиха к графике и читке : Вопросы онтологии стихотворной речи / Юрий Патюпо // Миссия выполнима : Перспективы изучения фольклора / ред.-сост. М. Кыйва, Т. Володина. – Тарту : Науч. изд-во ЭЛМ, 2018. – С. 301–350.
Пацюпа 2004 – Пацюпа, Ю. Страла Зенона : рытмалагічны трактат / Ю. Пацюпа // Arche. – 2004. – № 5. – С. 262–319.
Пацюпа 2014–2016 – Пацюпа, Ю. Законы рытму і прырода выклічнікаў / Юры Пацюпа // Роднае слова. – 2014. – № 8. – С. 23–26; № 9. – С. 22–25; № 11. – С. 19–24; Роднае слова. – 2015. –
№ 1. – С. 29–34; № 4. – С. 25–31; 2016. – № 2. – С. 18–23.
Пацюпа 2015 – Пацюпа, Ю. Пра ўніверсаліі дыхання, вершавання і мыслення / Ю. В. Пацюпа // [Материалы VI междунар. науч. конф. «Национально-культурный компонент в тексте и языке» памяти проф. С. М. Прохоровой. Минск / Беларусь 3–5 декабря 2015 г.]. – [Электронны рэсурс]. – Рэжым доступу: http://e-lib.mslu.by/bitstream/edoc/1913/1/Пацюпа%20Ю.%20В.%20Трыяды%20ў%20мове%20і%20 культуры.pdf. – Дата доступу: 24.05.2022.
Пацюпа 2016 – Пацюпа, Ю. Вершаванне ў замовах : Паводле матэрыялаў Віцебшчыны
і Гродзеншчыны / Юры Пацюпа // Беларускі фальклор : Матэрыялы і даследаванні : зб. навук. прац. – Вып. 3. – Мінск : Беларус. навука, 2016. – С. 146–197.
Пацюпа 2016 A – Пацюпа, Ю. В. Народнае вершаванне / Ю. В. Пацюпа // Нарысы гісторыі культуры Беларусі : у 4 т. – Мінск : Беларус. навука, 2016. – Т. 3 : Культура сяла ХIV – пачатку ХХ ст. Кн. 2. Духоўная культура / А. І. Лакотка [і інш.] ; навук. рэд. А. І. Лакотка. – С. 651–677.
Пацюпа 2017 – Пацюпа, Ю. В. Феномен беларускага 11-складовіка : Тэарэтычны, параўнальна-гістарычны і прапедэўтычны аналіз / Ю. Пацюпа // Acta Albaruthenica. – Warszawa : Katedra Białorutenistyki Uniw. Warszawskiego, 2017. – Т. 17. – С. 119–158.
Пацюпа 2023 – Пацюпа, Ю. Другі ікт у тэтраметры : Да незавершанай палемікі з Ігарам Жуком / Юры Пацюпа // Шляхам яго жыцця : успаміны, роздумы, доследы : матэрыялы круглага стала памяці праф. І. Жука. – Гродна : Юрсапрынт, 2023. – С. 40–56.
Песні 1978 – Песні пра каханне / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору ; склад, сістэматызацыя тэкстаў, уступ. артыкул і камент. І. К. Цішчанкі ; муз. частка і ўступ. артыкул да яе С. Г. Нісневіч ; рэд. тома А. С. Фядосік, Г. І. Цітовіч. – Мінск : Навука і тэхніка, 1978. – 616 с., іл., нот. іл. (БНТ).
Потебня 1884 – Потебня, А. А. Обзор поэтических мотивов колядок и щедровок : I. Размер / А. Потебня // Русский филологический вестник. – 1884. – Т. 11, № 1. – С. 1–32.
Пыльдмяэ 1971 – Пыльдмяэ, Я. Р. Системы эстонского стихосложения и черты развития силлабо-тонической системы XX века : автореф. дис. ... канд. филол. наук / Я. Р. Пыльдмяэ ; Тартус. гос. ун-т. – Тарту, 1971. – 39 с.
Рузавин 1974 – Рузавин, Г. И. Вероятность и детерминизм / Г. И. Рузавин // Философия в современном мире : Философия и логика ; отв. ред. И. В. Таванец, В. А. Смирнов. – М. : Наука, 1974. – С. 188–219.
Самсонов 1817 – Самсонов, Д. П. Краткое рассуждение о русском стихосложении / Д. Самсонов // Вестн. Европы. – 1817. – № 15–16. – Авг. – С. 219–253.
Тарановский 2010 – Тарановский, К. Русские двусложные размеры : статьи о стихе / Кирилл Тарановский ; под ред. В. Тарановской-Джонсон, Дж. Бейли, А. В. Прохорова ; пер. с серб. В. В. Сонькина. – М. : Языки славянской культуры, 2010. – 552 с.
Тимофеев 1987 – Тимофеев, Л. И. Слово в стихе : монография / Л. И. Тимофеев ; [предисл. В. П. Гончарова]. – 2-е изд., доп. – М. : Сов. писатель, 1987. – 424 с.
Томашевский 2008 – Томашевский, Б. В. Избранные работы о стихе / Б. В. Томашевский ; вступ. ст. Е. В. Хворостьяновой ; коммент. С. И. Монахова, К. Ю. Тверьянович, Е. В. Хворостьяновой. – СПб. : Филолог. фак-т СПбГУ ; М. : Изд. центр «Академия», 2008. – 448 с. – (Классическая учебная книга).
Трубецкой, Н. С. Избранные труды по филологии : переводы / Н. С. Трубецкой ; сост.
В. А. Виноградова и В. П. Нерознака ; под общ. ред. Т. В. Гамкрелидзе и др. ; послесл. Т. В. Гамкрелидзе, Вяч. Вс. Иванова и Н. И. Толстого. – М. : Прогресс, 1987. – 560 с. – (Языковеды мира).

Холшевников 1991 – Холшевников, B. Е. Есть ли стопа в русской силлабо-тонике? / B.Е. Холшевников // Холшевников, B. Е. Стиховедение и поэзия / B. Е. Холшевников ; ЛГУ. –Л. : Изд-во Ленингр. ун-та, 1991. – С. 58–67.
Цезура 1978 – Цезура (в музыке) [Электронный ресурс]. – Режим доступа: https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/148482/Цезура. – Дата доступа: 24.05.2022.
Чудовский 1915 – Чудовский, В. Несколько мыслей к возможному учению о стихе (с примерным разбором стихосложения в I главе «Евгения Онегина») / Валериан Чудовский // Аполлон. – 1915. – № 8–9. – С. 55–95.
Чудовский 1917 – Чудовский, В. Несколько утверждений о русском стихе / Валериан Чудовский // Аполлон. – 1917. – № 4–5. – С. 58–69.
Шафранов 1878–1879 – Шафранов, С. Н. О складе народно-песенной речи, рассматриваемой в связи с напевом / С. Шафранов // Журн. М-ва народного просвещения, 1878. – № 9. – С. 127–166; 1878. – № 11. – С. 1–62; 1879. – № 3. – С. 233–287; № 9. – С. 49–111.
Шенгели 1923 – Шенгели, Г. Трактат о русском стихе. Ч. 1 : Органическая метрика / Георгий Шенгели. – 2-е изд., перераб. – М. ; Пг. : Гос. изд., 1923. – 184 с.
Щерба 1958 – Щерба, Л. В. Субъективный и объективный метод в фонетике / Л. В. Щерба // Щерба, Л. В. Избранные работы по языкознанию и фонетике / Ленингр. ордена Ленина гос. ун-т им. А. А. Жданова ; отв. ред. М. И. Матусевич. – Л. : Изд-во Ленингр. ун-та, 1958. – Т. 1. – С. 110–116.
Щерба 1963 – Щерба, Л. В. Фонетика французского языка : очерк французского произношения в сравнении с русским / Л. В. Щерба ; отв. ред. М. И. Матусевич. – 7-е изд. – М. : Выс. шк., 1963. – 308 с.
Якобсон 1923 – Якобсон, Р. О чешском стихе преимущественно в сопоставлении с русским / Роман Якобсон. – М. : Гос. изд-во, 1923. – 120 с. – (Сборники по теории поэтического языка. Вып. V.)
Paciupa 2018 – Paciupa, J. The Problems Associated with Studying Folk Verse / Jury Paciupa // Folklore. – 2018. – Vol. 72. – P. 159–180. http://www.folklore.ee/folklore/vol72/paciupa.pdf.



References

Antalohija 1993 – Antalohija bielaruskaj paezii : 3 t. T. 1 [Ontology of Belarusian poetry. In 3 vols. Vol. 1.]; comp. A. Maĺdzis and others ; ed. and the author of the foreword, N. Hilievič. – Minsk : Mast. lit., 1993. – 622 p. ; il. [in Belarusian]
Bardavelidze 1975 – Bardavelidze, D. K. K izucheniyu drevneyshikh stikhotvornykh form [About studies of ancient poetical forms] / D. K. Bardavelidze // Problemy fol’klora : [sb. st.] [Folklore problems : dig. of art.] / AN SSSR, Otdel literatury i yazyka, Nauchnyy sovet po fol’kloru ; resp. ed. N. I. Kravtsov. – M.: Nauka, 1975. – S. 191–197. [in Russian]
Bayevskiy 2001 – Bayevskiy, V. S. Lingvisticheskiye, matematicheskiye, semioticheskiye i komp’yuternyye modeli v istorii i teorii literatury [Linguistic, mathematical, semiotic and computer models in the history and theory of literature] / V. S. Bayevskiy. – M. : Yazyki slav. kul’tury, 2001. – 336 p. – (Studia philologica). [in Russian]
Belyy 1910 – Belyy, A. Simvolizm : kniga statey [Symbolism: the book of articles] / Andrey Belyy. – M.: Musaget, 1910. – 635 p. [in Russian]
Beyli 2001 – Beyli, Dzh. Izbrannyye stat’i po russkomu narodnomu stikhu [Selected paperson Russian folk verse] / Dzheyms Beyli. – M. : Yazyki russkoy kul’tury, 2001. – 416 p. – (Studia poetica). [in Russian]
Bobrovskiy 1978 – Bobrovskiy, V. P. Postroyeniye [Constructing] / V. P. Bobrovskiy [Electronic resource]. – Mode of access : https://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_music/6165/ Postroyeniye. – Date of access : 24 May 2022. [in Russian]
Bondarko 1991 – Bondarko, L. V. Osnovy obshchey fonetiki : ucheb. posobiye [Fundamentals of General Phonetics : textbook] / L. V. Bondarko, L. A. Verbitskaya, M. V. Gordina ; SPGU. – SPb. : Izd-vo S.-Peterburg. un-ta, 1991. – 150 p. [in Russian]
Bunge 1975 – Bunge, M. Filosofiya fiziki [Philosophy of Physics] / M. Bunge ; transl. from English Y. B. Molchanova ; aut. of the intr. art. M. E. Omel’yanovskiy. – M. : Progress, 1975. – 342 p. [in Russian]

Chudovskiy 1915 – Chudovskiy, V. Neskol’ko mysley k vozmozhnomu ucheniyu o stikhe (s primernym razborom stikhoslozheniya v I glave «Yevgeniya Onegina») [Several thoughts concerning possible studies about a verse (with approximate investigation of versification in chapter 1 of “Evgeniy Onegin”)] / Valerian Chudovskiy // Apollon [Аppolo]. – 1915. – No. 8–9. – P. 55–95. [in Russian]
Chudovskiy 1917 – Chudovskiy, V. Neskol’ko utverzhdeniy o russkom stikhe [Several statements about Russian verse] / Valerian Chudovskiy // Apollon [Appolo]. – 1917. – No. 4–5. – P. 58–69. [in Russian]
Dubenskiy 1828 – Dubenskiy, D. N. Opyt o narodnom russkom stikhoslozhenii [Essay about folk Russian versification] / D. Dubenskiy. – M. : Universitetskaya tipografiya, 1828. – 124 p. [in Russian]
Kholshevnikov 1991 – Kholshevnikov, B. Ye. Yest’ li stopa v russkoy sillabo-tonike? [Is there a foot in Russian syllabic-tonics?] / B. Y. Kholshevnikov // Kholshevnikov, B. Y. Stikhovedeniye i poeziya [Verse study and poetry] / B. Y. Kholshevnikov ; Leningrad State Univ. – L. : Izd-vo Leningr. un-ta, 1991. – P. 58–67. [in Russian]
Klassovskiy 1863 – Klassovskiy, V. Versifikatsiya [Versification] / V. Klassovskiy. – SPb. : Tip. Imperat. Akad. Nauk, 1863. – 116 p. [in Russian]
Korchagin 2017 – Korchagin, K. M. Tsezura v russkoy teorii stikha ot Meletiya Smotritskogo do Andreya Belogo [Caesura in Russian theory of verse from Miletsiy Smotritsry to Andrey Bely] / K. M. Korchagin // Tr. In-ta russkogo yazyka im. V. V. Vinogradova [Papers of the Institute of the Russian language named after V. V. Vinogradov]. Is. 11 : Slavyanskiy stikh / ch. ed. A. M. Moldovan ; resp. ed.T.V. Skulacheva. – M., 2017. – P. 146–157. [in Russian]
Korsh 2015 – Korsh, F. Y. Vvedeniye v nauku o slavyanskom stikhoslozhenii; O russkom narodnomstikhoslozhenii [Introduction to the science of Slavic versification; About Russian folk versification] / F. Y. Korsh. – Stereotyp. edit. – M. : Knizh. dom «LIBROKOM», 2015. – 208 p. (Lingvisticheskoye naslediye XX veka). [in Russian]
Kvyatkovskiy 1966 – Kvyatkovskiy, A. P. Poeticheskiy slovar‘ [Poetical vocabulary] / A. P. Kvyatkovskiy ; sc. ed. I. Rodnyanskaya. – M. : Sov. Entsikl., 1966. – 375 p. [in Russian]
Lomonosov 2002 – Lomonosov, M. V. Pis’mo o pravilakh rossiyskogo stikhotvorstva [The letter about the rules of Russian versification] / Mikhail Vasil’yevich Lomonosov // Kritika XVIII veka [Crytique of the XVIII cent] ; aut.-comp. A. M. Ranchin, V. L. Korovin. – M. : Olimp : AST, 2002. – P.237–246. [in Russian]
Lotman 1998 – Lotman, M. Y. O sistemakh stikhoslozheniya (preimushchestvenno na materialeestonskogo i russkogo stikha) [On systems of versification (mainly on the material of Estonian and Russian verse)] / Y. M. Lotman // Sēmeiōtikḗ : Tr. po znakovym sistemam = Sign Systems Studies / University of Tartu. – Tartu, 1998. – Vol. 26. – P. 201–255. [in Russian]
Loŭzi 1995 – Loŭzi, Dž. Histaryčnyja ŭvodziny ŭ filasofiju navuki [A historical Introduction to the Phylosophy of Science] / Džon Loŭzi ; trans. from Engl. ; scientific edit. U. Biarkoŭ ; lit. ed. J.Zaloska. – Minsk : Bielarus. fond Sorasa, 1995. – 328 p. [in Belarusian]
Mel’gunov 1906 – Mel’gunov, Y. N. O ritme i garmonii russkikh pesen: iz posmertnykh bumagY. N. Mel’gunova [About rhythm and harmony of Russian songs : from posthumous papers of Y. N. Mel’gunov] // Tr. Muz.-etnograf. Komis., sost. pri etnograficheskom otdele Imperat. O-va lyubiteley yestestvoznaniya, antropologii i etnografii [Papers of Musical-ethnografic council affiliated at the department of Ethnography of Emperor Society of the amateurs of Nature sciences, Anthropology and Ethnography]. – M., 1906. – Vol. 1. – P. 361–399. [in Russian]
Nevzglyadova 1994 – Nevzglyadova, Y. V. Problema stikha : (Na materiale russkoy liricheskoy poezii) [The problem of verse (based on Russian lyrical poetry)] / Y. V. Nevzglyadova // Russkaya literatura [Russian literature]. – 1994. – No. 4. – P. 67–91. [in Russian]
Paciupa 2004 – Paciupa, J. Strala Zienona : rytmalahičny traktat [Zenon’s Arrow : rythmological treatise] / J. Paciupa // Arche. – 2004. – No. 5. – P. 262–319. [in Belarusian]
Paciupa 2014–2016 – Paciupa, J. Zakony rytmu i pryroda vykličnikaŭ [Laws of rhythm and nature of interjections] / Jury Paciupa // Rodnaje slova [Native word]. – 2014. – No. 8. – P. 23–26. No. 9. – P.22–25. No. 11. – P. 19–24. 2015. – No. 1. – P. 29–34. No. 4. – P. 25–31. 2016. – No. 2. – P. 18–23.[in Belarusian]

Paciupa 2015 – Paciupa, J. Pra ŭniviersalii dychannia, vieršavannia i mysliennia [About universals of breath, versification and thinking] / J. V. Paciupa // [Materialy VI mezhdunarodnoy nauchnoy
konferentsii «Natsional’no-kul’turnyy komponent v tekste i yazyke» pamyati professora S. M. Prokhorovoy. Minsk / Belarus’ 3–5 dek. 2015 g.] [Materials of the VI international scientific conference “National-cultural component in text and language” in memory of Professor S. M. Prokhorova. Minsk / Belarus December 3–5, 2015] [Electronic resource]. – Mode of access : http://e-lib.mslu.by/bitstream/edoc/
1913/1/Пацюпа%20Ю.%20В.%20Трыяды%20ў%20мове%20і%20 культуры.pdf. – Date of access : 24 May 2022 [in Belarusian]
Paciupa 2016 – Paciupa, J. V. Narodnaje vieršavannie [Folk Versification] / J. V. Paciupa // Narysy historyi kuĺtury Bielarusi. U 4 t. T. 3. Kuĺtura siala ХIV – pačatku ХХ st. Kn. 2. Duchoŭnaja kuĺtura [Essays on the history of culture of Belarus. In 4 vols. Vol. 3. Village culture of the 14th – early 20th centuries. Book 2. Spiritual culture]. – Minsk : Bielaruskaja navuka, 2016. – P. 651–677. [in Belarusian]
Paciupa 2016 – Paciupa, J. Vieršavannie ŭ zamovach : Pavodlie materyjalaŭ Viciebščyny i Hrodzienščyny [Versification in chants: according to the materials of Hrodna and Vitsebsk regions] / Jury Paciupa // Bielaruski faĺklor : Materyjaly i dasliedavanni : zb. navuk. prac. [Belarusian folklore: Materials and investigations: compilation of scientific papers] – Iss. 3. – Minsk : Bielarus. navuka, 2016. – S. 146–197. [in Belarusian]
Paciupa 2017 – Paciupa, J. V. Fienomien bielaruskaha 11-skladovika: Tearetyčny, paraŭnaĺna- histaryčny i prapiedeŭtyčny analiz [Phenomenon of Belarusan 11-syllable meter: Theoretical, comparing- historical and propaedeutic analysis] / J. Paciupa // Acta Albaruthenica. – Warszawa : Katedra Białorutenistyki Uniw. Warszawskiego, 2017. – Vol. 17. – P. 119–158. [in Belarusian]
Paciupa 2018 – Paciupa, J. The Problems Associated with Studying Folk Verse / Jury Paciupa // Folklore. – 2018 – Vol. 72. – P. 159–180. – Mode of access : http://www.folklore.ee/folklore/vol72/paciupa.pdf. – Date of access : 24 May 2022.
Paciupa 2023 – Paciupa, J. Druhi ikt u tetramietry : Da niezavieršanaj paliemiki z Iharam Žukom [The second ict in the tetrameter: To the unfinished polemic with Ihar Žuk] / Jury Paciupa // Šliacham jaho žyccia : uspaminy, rozdumy, dosliedy : materyjaly kruhlaha stala pamiaci praf. I. Žuka [The path of his life: memories, reflections, studies: materials of the round table in memory of Prof. I. Žuk]. – Hrodna : Jursaprynt, 2023. – P. 40–56. [in Belarusian]
Patyupo 2018 – Patyupo, Y. Otnosheniye stikha k grafike i chitke : Voprosy ontologii stikhotvornoy rechi [The relation of verse to graphics and reading : Questions of the ontology of poetic speech] / Y.Patyupo // Missiya vypolnima : Perspektivy izucheniya fol’klora [Mission is possible : Perspectivesof Folklore study]. – Tartu : Nauch. iz-vo ELM, 2018. – P. 301–350. [in Russian]
Piesni 1978 – Piesni pra kachannie [Songs about Love] / Academy of Sciences of the BSSR, Institute of Art Studies, Ethnography and Folklore; comp., system. of texts, introduction article and comment. I.K. Ciščanka; music part and introduction article to her by S. H. Nisnievič ; ed. by A. S. Fiadosik,H.I. Citovič. – Minsk : Navuka i technika, 1978. – 616 p., il., not. il. (BNT). [in Belarusian]
Potebnya 1884 – Potebnya, A. A. Obzor poeticheskikh motivov kolyadok i shchedrovok. I. Razmer [Review of poetical motifs of carols : I. Meter] / A. A. Potebnya // Rus. filol. vestn. [Russian Phylological Messenger]. – 1884. – Vol. 11. – No. 1. – P. 1–32. [in Russian]
Pyl’dmyae 1971 – 4. Pyl’dmyae, Y. R. Sistemy estonskogo stikhoslozheniya i cherty razvitiya sillabo-tonicheskoy sistemy XX veka : avtoreferat dissertatsii na soiskaniye uchenoy stepeni kandidata filologicheskikh nauk [The Systems of Estonian versification and the traits of syllabic-tonic system development of the XX century: abstract for the degree of candidate of philological sciences] / Y. R. Pyl’dmyae ; Tartu State Univ. – Tartu, 1971. – 39 p. [in Russian]
Ruzavin 1974 – Ruzavin, G. I. Veroyatnost’ i determinizm [Probability and determinism] / G.I. Ruzavin // Filosofiya v sovremennom mire : Filosofiya i logika [Philosophy and Logic] ; resp. ed.I.V. Tavanets, V. A. Smirnov. – M. : Nauka, 1974. – P. 188–219. [in Russian]
Samsonov 1817 – Samsonov, D. Kratkoye rassuzhdeniye o russkom stikhoslozhenii [Short meditationabout Russian versification] / D. Samsonov // Vestnik Yevropy [Messenger of Europe]. – 1817. – No. 15–16 (avgust). – P. 219–253. [in Russian]
Shafranov 1878–1879 – Shafranov, S. N. O sklade narodno-pesennoy rechi, rassmatrivayemoy v svyazi s napevom [About composition of folk-song speech in its attitude to the tune] / S. Shafranov // Zhurn. M-va narod. prosveshcheniya [The journal of Ministry of people education], 1878. – No. 9. –
P. 127–166; 1878. – No. 11. – P. 1–62; 1879. – No. 3. – P. 233–287; No. 9. – P. 49–111. [in Russian]
Shcherba 1958 – Shcherba, L. V. Sub’yektivnyy i ob’yektivnyy metod v fonetike [Subjective
and objective methods in Phonetics] / L. V. Shcherba // Shcherba, L. V. Izbrannyye raboty po yazykoznaniyu i fonetike [Selected works on Linguistics and Phonetics] / Leningrad Order of Lenin St. University named after A. A. Zhdanov ; resp. ed. M. I. Matusevich. – L. : Izd-vo Leningr. un-ta, 1958. – Vol. 1. – P. 110–116. [in Russian]
Shcherba 1963 – Shcherba, L. V. Fonetika frantsuzskogo yazyka : ocherk frantsuzskogo proiznosheniya v sravnenii s russkim [Phonetics of French: essay about French pronunciation in comparison with Russian one] / L. V. Shcherba ; resp. ed. M. I. Matusevich. – 7 ed. – M. : Vys. shk., 1963. – 308 p. [in Russian]
Shengeli 1923 – Shengeli, G. Traktat o russkom stikhe [Treatise about Russian verse] / Georgiy Shengeli. – 2 ed., recycled. – M. ; Pg. : Gos. izd., 1923. – Part 1. : Organicheskaya metrika [Organic Metrix]. –184 p. [in Russian]
Taranovskiy 2010 – Taranovskiy, K. Russkiye dvuslozhnyye razmery: stat’i o stikhe [Russian two-syllabic metres: articles about verse] / Kirill Taranovskiy. – M. : Yazyki slavyanskoy kul’tury, 2010. – 552 p. [in Russian]
Timofeyev 1987 – Timofeyev, L. I. Slovo v stikhe : monografiya [Word in verse: monograph] / L. I. Timofeyev ; [preamble V. P. Goncharova]. – 2 ed., suppl. – M. : Sov. pisatel’, 1987. – 424 p. [in Russian]
Tomashevskiy 2008 – Tomashevskiy, B. V. Izbrannyye raboty o stikhe [Selected papers about verse] / B. V. Tomashevskiy ; preamble Y. V. Khvorost’yanovoy ; comment S. I. Monakhova, K. Y. Tver’yanovich, Y. V. Khvorost’yanovoy. – SPb. : Filolog. fak-t SPbGU ; M. : Akademiya, 2008. – 448 p. – (Klassicheskaya uchebnaya kniga). [in Russian]
Trubetskoy 1987 – Trubetskoy, N. S. Izbrannyye trudy po filologii : perevody [Selected papers on Phylology : translations] / N. S. Trubetskoy ; under the general ed. of T. V. Gamkrelidze and others ; afterword by T. V. Gamkrelidze, Vyach. Vs. Ivanov and N. I. Tolstoy. – M. : Progress, 1987. – 560 p. – (Yazykovedy mira). [in Russian]
Tsezura 1978 – Tsezura (v muzyke) [Caesura (in music)] [Electronic resource]. – Mode of access: https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/148482/Tsezura. – Date of access: 24 May 2022. [in Russian]
Vort 2006 – Vort, D. Frazeologiya kak klyuch k metricheskoy strukture (na materiale russkoy pricheti) [Phraseology as a key to metric structure (based on Russian lamentation)] / Din Vort // Vort, D. Ocherki po russkoy filologii [Essays on Russian philology] / transl. from English K. K. Bogatyreva. – M. : Indrik, 2006. – P. 397–417. [in Russian]
Yakobson 1923 – Yakobson, R. O cheshskom stikhe preimushchestvenno v sopostavlenii s russkim [About Czech verse, mainly in comparison with Russian] / Roman Yakobson. – M. : Gos. izd-vo, 1923. – 120 p. – (Collections on the theory of poetic language. Is. V.). [in Russian]
Yegorov 1973 – Yegorov, B. F. Aksiomaticheskoye opisaniye russkikh sistem stikhoslozheniya [Axiomatic description of Russian systems of versification] / B. F. Yegorov // Iskusstvo slova : sb. statey k 60-letiyu chlena-kor. AN SSSR Dmitriya Dmitriyevicha Blagogo [Art of the word: compilation of articles on the 60th anniversary of Dmitry Dmitrievich Blagoy, Corresponding Member of the USSR Academy of Sciences] / [resp. ed. K. V. Pigarev] ; In-t mirovoy literatury AN SSSR. – M. : Nauka, 1973. – P. 388–395. [in Russian]
Yelatov 1966 – Yelatov, V. I. Ritmicheskiye osnovy belorusskoy narodnoy muzyki / V. I. Yelatov [Rhythmic fundamentals of Belarusan folk music] ; [ed. G. I. Tsitovich] ; In-t of Art History, Ethnography and Folklore, Ministry of Culture of the BSSR. – Minsk : Nauka i tekhnika, 1966. – 220 p. [in Russian]
Zinder 1979 – Zinder, L. R. Obshchaya fonetika : ucheb. posobiye [General phonetics : textbook] / L. R. Zinder. – 2 ed., revised and expanded. – M. : Vysshaya shkola, 1979. – 312 p., il. [in Russian]
Zlatoustova 1979 – Zlatoustova, L. V. O ritmicheskoy strukture v poeticheskikh i prozaicheskikh tekstakh [About rhythmic structure in poetic and prosaic texts] / L. V. Zlatoustova // Zvukovoy stroy yazyka [Sound order of the language] / Acad. of Sciences of the USSR, In-t of Rus. Language ; resp. ed. R. I. Avanesov. – M. : Nauka, 1979. – P. 109–114. [in Russian]


Гэта кэшаваныя старонка. Апошняя сінхранізацыя з базай - 27.03.2024 11:32:57

Маеце пытанне ці заўвагу? Напішыце ў каментары. Звяртаем увагу, што каментары са спасылкамі і ад неаўтарызаваных аўтараў прэмадэруюцца.

Відэакурсы па этнаграфіі

Самы час вучыцца анлайн! Нашы відэакурсы размешчаны на адукацыйнай платформе Stepik.org і акрамя відэа утрымліваюць праверачныя тэсты для самакантролю.

Запісацца

Выкладчык: Уладзімір Лобач

Аб’ём: 70 урокаў, 14 гадзін відэа, 127 тэставых пытанняў

Курс прапануе паглыбленае азнаямленне з этнічнай гісторыяй і этнакультурнай спецыфікай Беларусі. Прадстаўлены лекцыі па раздзелах і тэмах вучэбнай праграмы "Этнаграфія Беларусі", якая выкладаецца аўтарам у Полацкім дзяржаўным універсітэце.

Запісацца

Выкладчык: Зміцер Скварчэўскі

Аб’ём: 13 урокаў, 2 гадзіны відэа, 100 тэставых пытанняў

Сярод разнастайных аспектаў беларускай міфалогіі, прадметам курсу абраны персанажны код: боствы, духі, дэманічныя істоты, героі і т.п.